W maju 1948 roku rozpoczęła działalność Stacja Przetaczania i Konserwowania Krwi PCK w Krakowie która podlegała Zarządowi Polskiego Czerwonego Krzyża.Stacja mieściła się kolejno przy Placu Jabłonowskich, Serkowskiego i na ul. Siemiradzkiego.W tym czasie stosowano głównie metodę bezpośredniego przetaczania krwi „dawca –biorca”. Dawcy rekrutowali się spośród pracowników Stacji, studentów i rodzin chorych. Pierwszym dyrektorem Stacji był dr n. med. Jerzy Mostowski ,który pełnił tę funkcję od 1.01.1950 r. do 30.06.1967 r.
1 stycznia 1951 r. Stacja została przekazana przez Polski Czerwony Krzyż Wydziałowi Zdrowia Prezydium Rady Narodowej w Krakowie, ul. Basztowa 22 i otrzymała nazwę Wojewódzkiej Stacji Krwiodawstwa w Krakowie ( WSK). W 1957 r. przeniesiono WSK do nowej siedziby mieszczącej się w Nowej Hucie i sąsiadującej ze Szpitalem Miejskim im. Stefana Żeromskiego . W latach 1967 -1970 funkcję p.o. dyrektora WSK pełnił lek. Jan Ciemnołoński.
Od 1.04.1970 do 31.12.1990 r. dyrektorem placówki była lek. Lucyna Bucka- Guzik, specjalista transfuzjolog.
W latach 1963 -1978 zgodnie ze światowymi standardami płatne krwiodawstwo udało się zastąpić krwiodawstwem honorowym, propagowanym głównie wśród poborowych, żołnierzy studentów i pracowników krakowskich zakładów przemysłowych. Wprowadzono do pozyskiwania krwi i jej przetwarzania nowatorski sprzęt medyczny -wirówki, separatory, zamrażarki.
Wojewódzka Stacja Krwiodawstwa w Krakowie od początku istnienia ,przez lata 70-te i 80-te pod względem ilości pobranej krwi kwalifikowała się do tzw. IV typu jednostek służby krwi tzn. pobierała od krwiodawców ponad 20 tys. litrów krwi rocznie. Równolegle w opisywanym okresie działały na terenie województw krakowskiego, tarnowskiego ,nowosądeckiego podległe merytorycznie WSK przyszpitalne Punkty Krwiodawstwa .
15 stycznia 1991r. wyłoniono w drodze konkursu zorganizowanego przez Urząd Wojewódzki w Krakowie nowego dyrektora WSK ,którym została mgr biologii Jolanta Zatorska kierownik Działu Immunologii Transfuzjologicznej WSK. Dyrektor J. Zatorska pełniła od 16 lutego 1991 r. do 03.02.2020 r. z sukcesami najpierw funkcję dyrektora WSK , a następnie Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Krakowie
1 maja 2020 r. wyłoniono w drodze konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo Zdrowia nowego dyrektora RCKiK w Krakowie, którym został mgr Łukasz Guliński, który tę funkcję piastował do 25 marca 2021 r.
Od 26 marca 2021 do 20 października 2021 lek. Jolanta Raś piastowała stanowisko p.o. Dyrektora RCKiK w Krakowie.
21 października 2021 r. wyłoniono w drodze konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo Zdrowia nowego dyrektora RCKiK w Krakowie, którym została lek. Beata Mazurek.
1 stycznia 1999 r. weszła w życie Ustawa o publicznej służbie krwi (z 1997 r.), która przekształciła Wojewódzką Stację Krwiodawstwa w Krakowie w Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Krakowie (RCKiK w Krakowie) . RCKiK przejęło 22 Punkty Krwiodawstwa funkcjonujące na terenie województwa małopolskiego w zakresie lokalowym, wyposażeniowym i personalnym i przekształciło je w Terenowe Oddziały RCKiK w Krakowie. Z przejętych 22 Oddziałów Terenowych nie udało się utrzymać 6-ciu: w Rabce, Miechowie, w Krakowie na ulicach Garncarskiej , Siemaszki, Śniadeckich i Lea .
Aktualnie na terenie województwa małopolskiego przyjmuje krwiodawców 14 Terenowych Oddziałów ,w tym dwa w Krakowie- w os. Na Skarpie oraz przy ulicy Wielickiej .Wśród nich 4 są pełnoprofilowe- pobierają i przetwarzają krew na składniki krwi , a 10 to punkty poboru.
Ustawa z 1997 r. o publicznej służbie krwi oraz wydane do niej Rozporządzenia dostosowały organizację i zakres działania jednostek organizacyjnych publicznej służby krwi do wymogów Dyrektywy 2002/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 27 stycznia 2003 r. ustanawiającej normy jakości i bezpieczeństwa dla pobierania badania, preparatyki , przechowywania i wydawania krwi ludzkiej i jej składników oraz wnoszącej poprawki do dyrektywy 2001/83/WE .
W latach 90-tych ubiegłego wieku nastąpił bardzo intensywny rozwój krwiodawstwa i krwiolecznictwa .Od 1991 r. krew pełną od krwiodawców zamiast do pojemników szklanych (butelek)zaczęto pobierać do pojemników z tworzywa sztucznego. Pozwoliło to na zastąpienie zamkniętego systemu pobierania krwi z zastosowaniem tzw. boksu na system otwarty z wykorzystaniem zestawów pojemników jednorazowych z tworzywa sztucznego pozwalających na prowadzenie preparatyki krwi w układzie zamkniętym . Wprowadzono rutynową preparatykę krwi pełnej do koncentratu krwinek czerwonych (KKCz) i osocza świeżo mrożonego (FFP), a następnie wzbogacanie KKCz płynami przedłużającymi żywotność krwinki czerwonej, najpierw do 35 ,a później 42 dni .
Następnym etapem rozwoju preparatyki było wydzielanie z krwi pełnej osocza bogatopłytkowego ,a później kożuszka leukocytarno-płytkowego do produkcji zlewanego koncentratu krwinek płytkowych. Wyposażono Centrum w separatory do automatycznego pobierania osocza i komórkowych składników krwi. Zaczęto stosować próżniowe systemy do pobierania próbek krwi do badań kwalifikacyjnych krwiodawców do oddania krwi i kwalifikujących wyprodukowane składniki krwi do użytku klinicznego lub fabrycznego frakcjonowania.
Wprowadzono do stosowania komputery pozwalające ,przy użyciu programu zakupionego przez Ministerstwo Zdrowia , na prowadzenie w postaci elektronicznej rejestru krwiodawców, dokumentacji wykonywanych badań, kwalifikacji do oddania krwi, pobieranych składników krwi, prowadzonej preparatyki i kontroli warunków przechowywania i ekspedycji krwi i jej składników do odbiorców. Komputeryzacją objęto kolejno wszystkie jednostki organizacyjne Centrum ,oddziały terenowe i ekipy wyjazdowe.
W 2000 r. RCKiK zakupiło z własnych środków w drodze przetargu budynek przy Rzeźniczej ,który po przeprowadzeniu w nim remontu stał się nową siedzibą Centrum. W listopadzie 2005 roku rozpoczęto przeprowadzkę kolejnych działów Centrum z Nowej Huty nie przerywając na ani jeden dzień działania jednostki. Budynek Centrum na ulicy Rzeźniczej uzyskał 17.06.2005 r. certyfikat TÜV .
Stopniowo scentralizowano i zautomatyzowano preparatykę krwi pełnej w siedzibie Centrum dzięki zakupom specjalistycznego sprzętu -prasy automatyczne, wirówki, zamrażarki szokowe (aktualnie w Centrum przetwarzana jest krew pełna pobierana w siedzibie ,w 10 Terenowych Oddziałach i na ekipach wyjazdowych). W ramach wdrożenia profilaktyki powikłania poprzetoczeniowego przeszczep przeciw gospodarzowi zakupiono radiator w celu naświetlania komórkowych składników krwi. Zautomatyzowano i poddano centralizacji wykonywanie badań analitycznych, na obecność markerów czynników zakaźnych i immunohematologicznych. W badaniach na obecność czynników zakaźnych przenoszonych przez krew wprowadzono techniki biologii molekularnej wykrywające obecność materiału genetycznego wirusów HBV, HCV, HIV i spektakularnie skracające tzw. okienko diagnostyczne. Od 2015 r. wykonywane są badania metodami biologii molekularnej w zakresie HAV i Pravowirusa B19 .
W Centrum zbudowano pomieszczenia chłodnie i mroźnie pozwalające na bezpieczne przechowywanie zgromadzonych zapasów KKCz i FFP ora łatwiejsze uzyskanie karencji osocza do celów leczniczych. Stworzono i rozbudowano w Centrum system zapewnienia jakości czuwający nad każdym etapem pracy od rejestracji krwiodawcy ,aż po wydanie składnika krwi. Składniki krwi znakowane są etykietami zgodnymi z międzynarodowym standardem ISBT 128 , standard wprowadzono również w zakresie numerów donacji i nazewnictwa składników krwi. Niepowtarzalny numer donacji pozwala prześledzić drogę składnika krwi od dawcy do biorcy i odwrotnie od biorcy do dawcy. Decyzją Ministra Zdrowia RCKiK w Krakowie uzyskało 07.07.2004 roku akredytację w zakresie pobierania krwi i jej składników. RCKiK w Krakowie przestrzega wymagań dobrej praktyki pobierania krwi i jej składników , badania , preparatyki, przechowywania, wydawania i transportu , co potwierdzają okresowe kontrole przeprowadzane w Centrum zgodnie z ustawą o publicznej służbie krwi przez Instytut Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie.
W 2010 r. zakupiono z funduszy Ministra Zdrowia autokar-mobilny punkt poboru krwi ułatwiający docieranie RCKiK w Krakowie do krwiodawców i przyczyniający się do zwiększenia ilości pobieranej krwi. Poprawiono warunki lokalowe w Terenowych Oddziałach oraz ich wyposażenie i ujednolicono obowiązujące w komórkach organizacyjnych Centrum standardy jakości .
W 2016 r. w celu zwiększenia bezpieczeństwa składników krwi rozpoczęto w RCKiK w Krakowie zawieszanie ubogoleukocytarnego zlewanego koncentratu krwinek płytkowych w roztworze wzbogacającym , w 2017 r. inaktywację osocza świeżo mrożonego pozyskiwanego od pierwszorazowych krwiodawców, a w 2019 r. inaktywację ubogoleukocytarnego koncentratu krwinek płytkowych .
Rozbudowano skutecznie działania marketingowe mające na celu pozyskiwanie honorowych dawców krwi i propagowanie wiedzy o potrzebach krwiolecznictwa. Aktualnie w RCKiK w Krakowie zarejestrowanych jest ponad 56000 krwiodawców oddających krew w województwie małopolskim. RCKiK przeprowadza rocznie ok.800 wyjazdowych akcji poboru krwi , w tym ok. 150 przy użyciu mobilnego punktu poboru krwi.
RCKiK w Krakowie realizuje zamówienia na krew i jej składniki ok.70 podmiotów leczniczych woj. małopolskiego oraz odpowiada za dystrybucję czynników krzepnięcia i desmopresyny dla pacjentów z wrodzonymi i nabytymi zaburzeniami krzepnięcia . RCKiK w Krakowie pełni nadzór merytoryczny w zakresie krwiolecznictwa nad podmiotami leczniczymi województwa małopolskiego i funkcjonującymi w nich Bankami krwi oraz Pracowniami Serologii Transfuzjologicznej . RCKiK w Krakowie udziela konsultacji w zakresie leczenia krwią i jej składnikami oraz przyjmuje i analizuje zgłoszenia niepożądanych reakcji poprzetoczeniowych. RCKiK w Krakowie prowadzi szkolenia dla lekarzy, pielęgniarek i położnych , diagnostów laboratoryjnych i techników analityki medycznej. Personel Centrum podnosi swoje kwalifikacje poprzez podyplomowe szkolenia specjalizacyjne, szkolenia wewnętrzne i zewnętrzne lekarzy, diagnostów laboratoryjnych , pielęgniarek i pracowników administracji . Dzięki temu wszystkie zadania są realizowane przez personel posiadający doświadczenie i odpowiednie kwalifikacje
Od 2006 roku Główny Inspektor Farmaceutyczny nadaje Centrum w oparciu o przeprowadzone inspekcje certyfikat GMP.
22.01.2010 r. Centrum zdobyło certyfikat ISO wg normy 9001:2008 w zakresie pobierania ,przetwarzania i wydawania krwi i jej składników oraz badań laboratoryjnych odnawiany co 3 lata. Aktualnie posiadamy certyfikat w zakresie pobierania, przetwarzania , wydawania krwi i jej składników , badań laboratoryjnych w zakresie immunologii transfuzjologicznej krwinki czerwonej i białej, czynników zakaźnych przenoszonych przez krew i analityki medycznej ważny do 20.01.2025 r.
Ze względu na to, że krakowskie Centrum pobiera rocznie ok. 95 tysięcy donacji zajmuje trzecie miejsce wśród CKiK w Polsce.
Aby sprostać wszystkim zadaniom rozpoczęto w ostatnim czasie intensywne starania mające na celu rozbudowę siedziby Centrum ,aby pozyskać dodatkową powierzchnię przeznaczoną na utworzenie nowoczesnej w pełni zautomatyzowanej mroźni niskotemperaturowej do przechowywania w temperaturze poniżej -25°C ok. 60 000 jednostek osocza oraz utworzenie magazynów materiałów medycznych i archiwum co umożliwi rezygnację z wykorzystywanej drugiej lokalizacji Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Krakowie mieszczącej się w Nowej Hucie, sąsiadującej ze Szpitalem Specjalistycznym im. S. Żeromskiego. Rozbudowa siedziby przyczyni się do stworzenia nowoczesnej infrastruktury dla funkcjonowania Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Krakowie.
